VAN BESTAANSZEKERHEID NAAR SOCIAAL DUURZAME MOLUKSE WIJKEN OPNIEUW ACTUEEL
Signalen vanuit het sociaal domein
Kijkend naar de signalen over de gevolgen van de huidige sociaaleconomische ontwikkeling dan zien we dat vooral de bestaanszekerheid van kwetsbare groepen in de samenleving steeds meer onder druk komt te staan. Niet alleen blijven de vaste woonlasten alsmaar stijgen, maar ook de prijzen van levensmiddelen en huishoudelijke artikelen, terwijl hun inkomen nauwelijks mee stijgen. Daardoor houden ze minder geld over, waardoor ze moeite hebben om rond te kunnen komen. Hun bestaansonzekerheid neemt alleen maar toe.
‘https://www.movisie.nl/publicatie/opnieuw-actueel-bestaanszekerheid-onder-druk
Hoe staat het met de maatschappelijke situatie van Molukkers
Dat een groot deel van de Molukkers een laag inkomen heeft en Molukkers in een aantal sectoren in de samenleving een achterstand hebben heeft het CBS in het onderzoeksrapport ’Molukkers in Nederland’ (CBS 2020) al bevestigd.
De onderzoekers zeggen ook dat ondanks dat er in het verleden een specifiek overheidsbeleid was gevoerd, toch weer is gebleken dat die achterstand maar moeilijk te verkleinen is.
Ook zeggen ze dat de onderwijspositie van jongere generaties Molukkers minder gunstig is ten opzichte van hun Nederlandse leeftijdgenoten en dat veel van hen zonder een startkwalificatie de school verlaten.
Inzicht zien te krijgen in de bestaanszekerheid van met name de kwetsbare groepen die in de Molukse wijken wonen is daarom een vereiste, zonder dat inzicht is de kans op succes om de achterstand in de sectoren genoemd in het CBS-rapport te verkleinen klein. Dit geldt ook voor het verbeteren van de minder gunstige onderwijspositie van de jongere generaties Molukkers als je ze zo goed mogelijk wil voorbereiden en begeleiden om volwaardig deel te kunnen nemen in de samenleving.
Inzicht in de bestaanszekerheid heeft ook zicht op het sociale vangnet; een functie die Molukse wijkgemeenschappen reeds bieden aan hun kwetsbare leden. Dit kan alleen als je over je financiële problemen durf te praten, want dan kan er gekeken worden hoe de woonlasten zich verhouden tot wat er aan inkomsten beschikbaar zijn. Het is daarom belangrijk om niet te zwijgen over je nijpende financiële situatie en problemen die daardoor ontstaan.
Door ze kenbaar te maken, geef je een signaal af je dat aandacht en hulp nodig hebt. Want als er sprake is van groeiende bestaansonzekerheid, dan kan er samen gekeken worden waar precies de problemen zijn en kan er ook samen naar oplossingen worden gezocht. Ook wordt het mogelijk om informatie (‘harde cijfers’) te verzamelen, die nodig zijn om samen met andere wijkbewoners invloed uit te oefenen op het beleid van de gemeente.
Versterken van de sociale cohesie en verduurzamen
Naast het verkleinen van de bestaansonzekerheid van de kwetsbare groepen is het versterken van de sociale cohesie tussen wijkbewoners ook nodig. Voor een volwaardige deelname aan de samenleving is het echter wenselijk om de contacten met de omwonenden in de nabije omgeving van wijk te blijven onderhouden. Een geschikte manier daarvoor is het gebruikmaken van workshops om samen met elkaar actuele maatschappelijke thema’s te onderzoeken, of door samen de mogelijkheden verkennen om wijk te verduurzamen en die inspanning te linken met de Molukken. Zo leert je elkaar gaandeweg beter kennen
Beginnen bij vier Molukse wijken
Omdat er 68 Molukse wijken verspreid over het hele land zijn is een pilotaanpak geschikt om het sociaal verduurzamen van Molukse wijken te realiseren. Je kan dan beginnen met vier Molukse wijken, die een zodanige ligging hebben ten opzichte van een aantal andere Molukse wijken dat ze kunnen fungeren als pilot (voorbeeld) voor deze wijken. Ook moet er een hogeschool niet te ver van zo’n pilotwijk vandaan liggen.
Afhankelijk van de mogelijkheden van een hogeschool om een onderzoek uit te voeren kan er samen gekeken worden, hoe het onderzoek het beste kan worden opgezet en welke andere particuliere kennis– en onderzoekinstelling erbij betrokken moet worden. Het betrekken van een particuliere instelling is nodig, omdat die de wijkbewoners kan ondersteunen in de voorbereiding, uitvoering en opvolging van het onderzoek. Ook kan ze op basis van het verkregen inzicht een faciliterende rol vervullen bij het verkennen van de mogelijkheden om de geconstateerde bestaansonzekerheid te verkleinen.
Pattimura Academie* opgericht in 2023 als een stichting om de Molukse gemeenschap in haar ontwikkeling te ondersteunen is zo’n kennis- en onderzoeksinstelling die het onderzoek kan begeleiden en de faciliterende rol kan vervullen. Hoewel Pattimura Academie een vrij jonge ontstaansgeschiedenis heeft, beschikt ze over de expertise en kennis van de Molukse wijkgemeenschappen om ondersteuning te bieden bij het opleiden en begeleiden van een wijkteam op het gebied van communicatie. Ook kan ze een ondersteunende rol vervullen bij het zoeken naar de vereiste financiële middelen.
Gepolariseerde tijden om rekening mee te houden
Grote groepen mensen in de samenleving zijn boos en ontevreden over de aanpak van maatschappelijke problemen, zoals: klimaatverandering, migratie, problemen met asielzoekers en woningtekort. Ze reageren eerder populistisch, kijken niet naar de feiten en wijzen anderen aan als schuldigen.
Moeten Molukkers zich daarom vanwege hun duidelijke etniciteit zich zorgen maken bij hun inspanning om als volwaardige burgers mee te kunnen doen in de samenleving. Deze vraag is niet zomaar met een ‘ja of nee’ te beantwoorden. Wel is het zo dat bij polarisatie als bij populisme de feiten er niet meer toe doen, omdat het debat gedomineerd wordt door emotie (Duyvendak, 2025). Alle partijen – Molukkers, gemeentelijke instanties en particuliere instellingen – zullen daarom daarmee rekening moeten houden.
Download de flyer ‘Van bestaanszekerheid naar sociaal duurzame Molukse wijken’ hieronder
